اصول دم كردن چای :
1 - بهتر است از ظرف، كتری یا قوری، و حتی فنجان‌های چینی برای دم كردن یا نوشیدن چای استفاده كنید.
2 - سرامیك لعابدار و ظروف شیشه‌ای نیز در مراتب بعدی مناسبند اما سعی كنید از كتری‌های آلومینیومی، ظروف مسی یا برنجی استفاده نكنید. این ظروف اگرچه در قدیم استفاده می‌شده‌اند، افزون بر آن‌كه مزه، طعم و حتی عطر چای را عوض می‌كنند، به سبب ایجاد واكنش شیمیایی برای حفظ سلامت مناسب نیستند (به عنوان مثال تانن محلول در چای با آهن موجود در قوری استیل).
3 - در صورتی كه پیش از ریختن چای در قوری یا كتری آن را كمی زیر شیر آب گرم بگیرید تا جداره و محفظه آن اندكی گرم شود، چای بهتر و زودتر دم می‌آید.
4 - اگر می‌خواهید از خود یا مهمانانتان بهتر پذیرایی كنید، یادتان باشد آب سرد در سماور بریزید. احتمالا پیش آمده كه بر سطح چای درون استكان یا فنجان خود لكه‌هایی مثل اثرات چربی ببینید. این لكه‌ها نشان می‌دهد آب گرم یا حتی داغ در سماور ریخته شده. استفاده از آب گرم برای زود جوش آمدن سماور، علاوه بر كاهش كیفیت و مزه، به شكل و ظاهر چای هم لطمه می‌زند.
5 - بهتر است در هر مرتبه دم كردن چای، آب سماور را عوض كنید. آبی كه به مدت طولانی یا چند بار جوشیده طعم و خاصیت چای را كاهش می‌دهد.
6 - برای دم كردن چای سیاه بگذارید آب درون سماور كاملا به جوش آید سپس آن را روی چای ریخته و دقایقی برای دم كشیدن صبر كنید. برعكس، برای دم كردن چای سبز، آب به هیچ وجه نباید بجوشد و حرارتی در حد 10 درجه هم برای آن كافی است. این آب را روی چای سبز درون فنجان یا قوری بریزید و چند دقیقه در آن را گذاشته، سپس كیسه را خارج كرده یا برگ‌ها را صاف كنید و نوش جان فرمایید.
7 - با توجه به نوع چای، زمان دم آمدن آن متفاوت است.
8 - چای سبز بین سه تاپنج دقیقه دم می‌كشد. اگر چای بسته‌بندی شده خریده‌اید در قسمت توضیح مشخصات یا طریقه دم كردن، باید زمان مناسب آن هم ذكر شده باشد.
9 - برای چای سیاه، این زمان در آنها كه به «زود دم» معروفند كمتر از پنج تاهفت دقیقه نیست. دم كشیدن برخی چای‌های موسوم به «دیر دم» نیز بین ده تا 16 دقیقه به درازا می‌انجامد. برای حفظ كیفیت و خاصیت چای بیش از این نباید عمل صاف كردن را به تاخیر انداخت.
10 - صاف نكردن چای در میان ما ایرانی‌ها رواج بسیار دارد و از آن دست عادت‌های غلطی به شمار می‌رود كه شنیدن اصطلاح «جوشیده» و تشخیص معنا و حتی مزه آن برای نوجوانان و جوانان هم نیازی به توضیح بیشتر ندارد.
11 - ما عادت داریم هزینه و زمانی را صرف كنیم تا چایی مناسب و خوش‌رنگ‌وعطری دم كنیم اما فقط به قدر یكی دو استكان اول، از آن سود واقعی و لذت جانبی می‌بریم! برای آن‌كه جلوی ضرر مالی و خالی شدن جیبتان را بگیرید و مزه چای تازه‌دم را همواره حفظ كرده باشید بلافاصله پس از دم كشیدن چای، قوری را از بخار سماور، گرم‌كن برقی یا شعله دور كنید و چای درون آن را در قوری یا كتری دیگری بریزید تا تفاله یا پوره آن جدا شود.
12 - برای قوری دوم، روپوش یا پوششی كیسه‌ای در اندازه و قالب مناسب تهیه كنید تا از سرد شدن سریع چای جلوگیری كند و مدتی بیشتر گرما را در خود نگاه دارد. این چای، دیگر جوشیده و بی‌خاصیت و تا مدتی طولانی‌تر بدطعم نخواهد شد و هزینه خرید یا وقت و تلاش خود را هم هدر نداده‌اید .
13 - یكی دیگر از عادت‌های غلط ما در نوشیدن چای همراهی آن با قند یا شكر است. قند و شكر محلول در چای خواص مفید آن را از بین می‌برد و در برخی موارد مضراتی هم در پی دارد. اگر نمی‌توانید، كم‌كم، خودتان را عادت دهید چای را بدون قند بنوشید. پس از مدتی قند را كاملا كنار خواهید گذاشت و بامزه واقعی چای بیشتر كنار خواهید آمد؛ فواید درمانی، دارویی و حتی اقتصادی بیشتری هم نصیبتان می‌شود!
اصول نگهداری :
1 - چای خشك را در ظروف دربسته شیشه‌ای یا چینی نگهداری كنید. به این‌گونه نه تنها عمر مفید چای را حفظ كرده‌اید، عطر آن هم دیرتر می‌پرد و خواصش ماندگارتر خواهد بود.
2 - فراموش نكنید گرما، رطوبت و نور دشمنان اصلی كیفیت و مانایی چای است. ظروف و بسته‌های چای را در یخچال یا فریزر نگهداری نكنید.
3 - گذاشتن بسته یا ظرف چای در كنار سماور بدترین روش نگهداری آن است. اگر هیچ چاره‌ای ندارید به مقدار نیاز برای دو یا سه روزتان را درون ظرفی بریزید و دور آن را با فویل آلومینیومی بپیچید تا با گرما، نور و رطوبت كمتری در تماس باشد و عطر آن نیز خارج نشود.
4 - چای هم مثل خیلی مواد خوردنی دیگر تاریخ انقضا دارد. انواع متفاوت آن اگر بدرستی نگهداری شود از 18 ماه تا دو سال با توجه به نوعشان خواص خود را حفظ می‌كنند. به تاریخ بسته دقت كنید و از انبار كردن بیش از نیاز آن خودداری كنید.
5 - بوی مواد خوراكی دیگر بخصوص مواد تند براحتی به چای خشك سرایت می‌كند و عطر آن را تغییر می‌دهد.
مهناز داودی
